در این بخش از مبانی طراحی تجربه کاربری، به مفهوم تفکر (Design Thinking) طراحی می‌پردازیم. در دنیای طراحی UX، چارچوب یک ابزار مفهومی است که راهنمایی در مورد بهترین شیوه‌ها و فرآیندها برای حل مشکلات و ایجاد راه حل‌هایی برای حل مشکلات کاربران واقعی ارائه می‌دهد. چارچوب‌ها ساختاری را برای فرآیند طراحی فراهم می‌کنند و همکاری را تقویت می‌کنند، که می‌تواند جرقه نوآوری‌ها را ایجاد کند. اکثر طراحان UX هنگام نزدیک شدن به کار خود، از اولین ایده تا عرضه نهایی محصول، چارچوب یا فرآیند خاصی را دنبال می‌کنند.

چارچوب تفکر طراحی یک رویکرد کاربر محور برای حل مسئله است که شامل فعالیت‌هایی مانند تحقیق، نمونه‌سازی و آزمایش است تا به شما کمک کند بفهمید کاربر شما چه کسی است، چه مشکلاتی دارد و طراحی شما باید شامل چه مواردی باشد.

چارچوب تفکر طراحی شامل مراحل زیر است:

  1. همدلی (empathize)
  2. تعریف مسئله (define)
  3. ایده‌پردازی (ideate)
  4. نمونه اولیه (prototype)
  5. آزمایش (test)

اگرچه ممکن است مانند یک فرآیند خطی به نظر برسد، چارچوب تفکر طراحی باید تکرار شونده باشد، به این معنی که در حین اصلاح طرح‌های خود، مراحل خاصی را تکرار خواهید کرد. به عنوان مثال، بسته به بازخوردی که در طول آزمایش دریافت می‌کنید، ممکن است نیاز به انجام تحقیقات اضافی، ایده‌های جدید یا توسعه نمونه‌های اولیه داشته باشید.

بیایید به پنج مرحله چارچوب تفکر طراحی نگاه کنیم تا درباره فعالیت‌هایی که در طول هر یک انجام می‌دهید بیشتر بدانید. به خاطر داشته باشید که چارچوب تفکر طراحی همانطور که در اینجا ارائه شده است یک مدل ایده‌آل برای طراحان UX است که باید از آن پیروی کنند، بنابراین ممکن است تغییراتی را در اجرای آن بین شرکت‌ها، تیم‌ها یا پروژه‌های مختلف مشاهده کنید.

همدلی کنید (empathize)

در مرحله همدلی، هدف اصلی شما این است که درباره کاربر و مشکلات، خواسته‌ها و نیازهای او و محیط یا زمینه‌ای که در آن طراحی شما را تجربه می‌کند بیشتر بدانید. مهمترین بخش مرحله همدلی این است که از مفروضات و حدس‌های خود فاصله بگیرید و اجازه دهید که یافته‌های تحقیقاتتان تصمیم‌گیری شما را در مراحل بعدی طراحی کند.

تحقیقات کاربر شما ممکن است شامل نظرسنجی‌ها، مصاحبه‌ها و جلسات مشاهده باشد، و همچنین ممکن است لازم باشد تحقیقاتی در مورد محصولات رقبا انجام دهید تا مشخص کنید که کاربر شما چگونه محصولات رقبا را به عنوان بخشی از زندگی روزمره و حل مشکلات روزانه خود استفاده می‌کند.

مسئله را تعریف کنید (define)

در مرحله تعریف، یافته‌های تحقیقات خود را از مرحله همدلی تجزیه و تحلیل می‌کنید و تعیین می‌کنید که کدام مشکلات کاربر مهم‌ترین آنها برای حل هستند و چرا. این شما را به سمت یک هدف روشن برای طراحی محصول سوق می‌دهد.

مهمترین نتیجه این مرحله یک تعریف واضح از مسئله (problem statement) است که طرح‌های شما می‌خواهد به کدام نیاز کاربر پاسخ دهد؟ همچنین ممکن است یک ارزش پیشنهادی (proposition) ایجاد کنید، که خلاصه‌ای از این است که چرا کاربر شما از محصول یا خدماتی که طراحی می‌کنید استفاده می‌کند یا باید استفاده کند.

ایده‌پردازی کنید (ideate)

بعد از اینکه مسئله کاربر را شناختید و مشخص کردید که چرا باید حل شود، نوبت به مرحله ایده‌پردازی می‌رسد. هدف ایده‌پردازی این است که تا حد امکان راه‌حل‌های طراحی متعددی را ارائه کنیم. به اولین راه‌حل خود بسنده نکنید زیرا واضح‌ترین راه‌حل همیشه راه‌حل مناسب نیست.

ایده‌پردازی شامل طوفان فکری مشترک با سایر اعضای تیم شما برای ایجاد راه حل‌های زیادی برای یک مسئله است. این می‌تواند شامل تیم بازاریابی، مهندسی، مدیریت محصول یا هر ذینفع دیگر برای محصول یا خدمات باشد. در طول جلسات طوفان فکری، باید تمام راه حل‌های ممکن را بررسی کنید. روی اینکه چیزی ایده “خوب” یا “بد” است تمرکز نکنید، فقط تا آنجا که می‌توانید ایده‌های زیادی را جمع‌آوری کنید. نکته مهم در اینجا این است که این فرآیند را بدون قضاوت نگه دارید.

پس از طوفان فکری، سپس راه حل‌های بالقوه خود را تجزیه و تحلیل می‌کنید و شروع به انتخاب می‌کنید که کدام یک بهترین گزینه برای دنبال کردن به عنوان نمونه اولیه هستند. شما ممکن است به تحقیقات کاربر یا رقابتی بازگردید تا به شما کمک کند ایده‌های خود را محدود کنید، و همچنین ممکن است چندین مسیر (user flows) ایجاد کنید تا نشان دهید کاربر چگونه با راه حل شما تعامل خواهد داشت.

نمونه اولیه بسازید و آزمایش کنید (prototype and test)

پس از اینکه ایده‌ای در مورد نحوه حل مسئله پیدا کردید، آماده ورود به مرحله ایجاد نمونه اولیه هستید، جایی که هدف شما تولید یک prototype از یک محصول است که عملکرد آن را نشان می‌دهد و می‌تواند برای آزمایش استفاده شود.

مرحله آزمایش برای ایجاد راه حل مناسب برای رسیدگی به مسئله کاربر بسیار مهم است و یک رویکرد سازماندهی شده برای آزمایش می‌تواند به شما در ایجاد تجربیات کاربری استثنایی کمک کند.

prototyping و test به هم مرتبط هستند، به این معنی که شما طرح‌های خود را در هر مرحله از توسعه نمونه اولیه آزمایش خواهید کرد، نه اینکه منتظر آزمایش تا تکمیل نمونه اولیه باشید.

به روش‌هایی فکر کنید که شامل آزمایش در طول فرآیند طراحی شود، به طوری که طرح‌های خود را بر اساس بازخورد کاربران تکرار کنید.

به عنوان مثال، ممکن است مفاهیم پشت طرح خود را با ارائه یک پروتوتایپ یا وایرفریم به کاربران آزمایش کنید. با توجه به آنچه آموختید، ممکن است آن طرح را تکرار کنید تا طرحی با جزئیات بیشتر را تکرار کنید و دور دیگری از آزمایش کاربر را انجام دهید.

در برخی مواقع، با استفاده از یک برنامه نرم‌افزاری طرح را دوباره در یک مدل کارآمد و تعاملی تکرار می‌کنید و آن را نیز آزمایش می‌کنید. همچنین ممکن است آزمایش چندین prototype را به طور همزمان برای دریافت بازخورد در مورد چندین راه حل، یا آزمایش یک prototype بر روی چندین پلتفرم مانند لپ‌تاپ، تبلت و تلفن هوشمند را در نظر بگیرید.

هدف از آزمایش نمونه‌های اولیه این است که به اصلاح نمونه اولیه ادامه دهید، زیرا می‌تواند به شما در مورد اینکه آیا طراحی محصول یا خدمات شما برای استفاده آسان است و مشکل کاربر را حل می‌کند یا خیر، اینسایت دهد. در برخی موارد، شما یک نمونه اولیه را نهایی می‌کنید، و سپس آن را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهید تا طرح شما را به محصول تبدیل کنند.

نکات کلیدی

چارچوب تفکر طراحی تنها یک نوع چارچوب است که طراحان UX برای سازماندهی رویکرد خود به طراحی‌ها، اغلب بر اساس محصولی که طراحی و سازمانی که برای آن کار می‌کنند، استفاده می‌کنند. مهم نیست از چه چارچوب‌هایی در حرفه خود استفاده می‌کنید، همه آنها چند اصل اصلی مشترک دارند:

  • روی کاربر تمرکز کنید
  • راه حل‌هایی ایجاد کنید که مشکلات کاربر را برطرف کند
  • با هم تیمی‌ها در بخش‌های دیگر همکاری کنید
  • طرح‌های خود را اعتبارسنجی کنید
  • برای طراحی تجربه کاربری مناسب، در صورت نیاز تکرار آزمایش را انجام دهید

مطالب بیشتر:

در طول بقیه دوره، در مورد هر یک از مراحل چارچوب تفکر طراحی کامل خواهید آموخت تا تجربه بیشتری در طراحی تجربیات کاربر به‌طور کامل به دست آورید.

منابع برای اطلاعات بیشتر:
برای اطلاعات بیشتر در مورد چارچوب تفکر طراحی، منابع زیر را بررسی کنید:

  1. Design Thinking 101 by Nielsen Norman Group
  2. The Design Thinking Process – An Introduction (2021) by CareerFoundry
  3. UX Design Process: Everything You Need to Know by Adobe
  4. What is Design Thinking? by The Interaction Design Foundation